KLASA 6 Sejm Wielki i Konstytucja 3 Maja 馃挳馃搩馃挳

  

Lekcja

Temat: Sejm Wielki i Konstytucja 3 Maja 1791r.


Stanis艂aw Ma艂achowski

Marsza艂ek Sejmu Wielkiego

殴r贸d艂o: www.spsw.pl


Sejm Wielki 1788-1792

Sejm Wielki, zwany r贸wnie偶 Sejmem Czteroletnim, obradowa艂 na Zamku Kr贸lewskim w Warszawie.  Marsza艂kiem tego sejmu zosta艂 Stanis艂aw Ma艂achowski, kt贸ry wraz z Hugo Ko艂艂膮tajem i Ignacym Potockim b臋d膮 d膮偶yli do reformy pa艅stwa w duchu o艣wieceniowym:

wprowadzenie tr贸jpodzia艂u w艂adzy
likwidacja liberum veto
wprowadzenie dziedziczno艣ci tronu zamiast wolnej elekcji
sta艂e podatki na rzecz zawodowej armii  

 

Koniec "z艂otej wolno艣ci szlacheckiej"

Nie wszyscy jednak popierali reformy, a w czasie Sejmu Wielkiego trwa艂y gor膮ce spory mi臋dzy pos艂ami i senatorami.


Czarna Procesja - manifestacja przedstawicieli 141 miast kr贸lewskich, kt贸ra odby艂a si臋 w Warszawie podczas obrad Sejmu Czteroletniego 2 grudnia 1789. Jan Dekert, 贸wczesny prezydent Warszawy sta艂 na czele orszaku. 




Polecenie 1 馃摉馃憖馃挱

Zapoznaj si臋 z tekstem Reformy Sejmu Wielkiego i podaj przyk艂ady reform wprowadzonych na Sejmie Wielkim

 

Reformy Sejmu Wielkiego

Ostatecznie jednak sejm przeprowadzi艂 wiele zmian. Jedn膮 z pierwszych by艂o wprowadzenie sta艂ych podatk贸w. Mieli je p艂aci膰 nie tylko ch艂opi i mieszczanie, ale r贸wnie偶 szlachta i duchowie艅stwo. Pieni膮dze by艂y potrzebne do utrzymania armii, kt贸r膮 postanowiono powi臋kszy膰 do 100 tysi臋cy 偶o艂nierzy. Gdyby uda艂o si臋 szybko zorganizowa膰 tak du偶膮 si艂臋 zbrojn膮, Rzeczpospolita w ko艅cu przesta艂aby by膰 bezbronna wobec pot臋偶nych s膮siad贸w. Pos艂owie ustanowili r贸wnie偶 prawo o miastach. Od tej pory mieszczanie z miast le偶膮cych w dobrach kr贸lewskich mogli sprawowa膰 urz臋dy, nabywa膰 maj膮tki ziemskie i za swoje zas艂ugi otrzymywa膰 tytu艂 szlacheckie. 

 

Zaprzysi臋偶enie Konstytucji 3 maja 1791
na Zamku Kr贸lewskim w Warszawie


Jan Piotr Norblin, Zaprzysi臋偶enie Konstytucji 3 Maja, 1791, rysunek tuszem, Biblioteka Narodowa, Warszawa. 


Strona tytu艂owa Konstytucji 3 Maja

 


殴r贸d艂o: www.edpodreczniki.pl

Polecenie 2 馃摉馃挱馃摑

Zastan贸w si臋 kto wed艂ug Konstytucji 3 Maja mia艂 sprawowa膰 w艂adz臋 ustawodawcz膮, wykonawcz膮 i s膮downicz膮 zgodnie  z tr贸jpodzia艂em w艂adzy Monteskiusza. Por贸wnaj system polityczny uchwalony przez Sejm Wielki z tym, kt贸ry obowi膮zywa艂 USA. 

 


Polecenie 3 馃憖馃搩馃挱

Zapoznaj si臋 z tekstem 藕r贸d艂owym i postaraj si臋 odpowiedz na pytania:
1. Jaka atmosfera panowa艂a w Warszawie 3 maja 1791r. ?
2. Czy mieszka艅cy stolicy byli za  reformami, czy te偶 przeciw? Uzasadnij swoj膮 odpowied藕.

Na ulicach Warszawy, na placu Zamkowym panowa艂 nieprawdopodobny t艂ok. T艂umy mieszka艅c贸w miasta, kt贸re liczy艂o ju偶 w贸wczas oko艂o 100 tysi臋cy ludzi, cisn臋艂y si臋 przed wej艣ciem do Zamku Kr贸lewskiego, zape艂nia艂y schody i korytarze zamkowe. Mimo, 偶e ciep艂e majowe popo艂udnie zach臋ca艂o raczej do odpoczynku i spacer贸w, jednak nikt ze zgromadzonych nie mia艂 na to ochoty. Ka偶dy chcia艂 by膰 teraz w zat艂oczonej i wype艂nionej po brzegi sali senatorskiej. Obradowa艂 w niej kr贸l, senat i pos艂owie. Tego dnia mieli podj膮膰 decyzj臋 o wprowadzeniu w Rzeczypospolitej nowego prawa – Konstytucji, kt贸ra zmieni Polsk臋 i Litw臋. Po wielu latach s艂abo艣ci pa艅stwo polskie zn贸w mia艂o by膰 sprawne i silne, mie膰 du偶膮 armi臋 i nie ba膰 si臋 agresji ze strony s膮siad贸w. Dlatego w艣r贸d t艂um贸w panowa艂 prawdziwy entuzjazm. A na Zamku trwa艂o odczytywanie Konstytucji. Punkt po punkcie czyta艂 j膮 marsza艂ek sejmu Stanis艂aw Ma艂achowski. Mimo ogromnego t艂oku i ciasnoty nikt nie narzeka艂. Wszyscy uwa偶nie ws艂uchiwali si臋 w tekst Konstytucji. Po jej odczytaniu kr贸l po艂o偶y艂 r臋k臋 na Pi艣mie 艢wi臋tym i zaprzysi膮g艂 nowe prawo. By艂 3 maj 1791 roku.

 

Jan Matejko Konstytucja 3 maja 1791r. 

  


Czas na film 馃帴馃捇馃幀

 

 Konstytucja w Polsce - jak powsta艂a?

殴r贸d艂o: Fundacja Uniwersytet Dzieci   
 https://www.youtube.com/watch?v=-GBAolHelHs
 
 
"Konstytucja 3 Maja 1791" Jan Matejko

 殴r贸d艂o: Narodowe Centrum Kultury

https://www.youtube.com/watch?v=_EjUJZPd2tk

 

Polecenie 4 馃憖馃帹馃攷

Zanim zaczniecie ogl膮da膰 animacj臋 prosz臋 zwr贸ci膰 uwag臋 na przedstawione postacie na obrazie Jana Matejki w podr臋czniku str. 170.  
Zastan贸w si臋, dlaczego Jan Matejko wyr贸偶ni艂 Hugo Ko艂艂膮taja i Stanis艂awa Ma艂achowskiego na swoim obrazie?


Komentarze