KLASA 8 A WOS Nieletni wobec prawa 👧📃👦📃👮

Lekcja 

Temat: Bezpieczeństwo nieletnich. Nieletni wobec prawa.

 

BEZPIECZEŃSTWO NIELETNICH

Jeśli jesteś dzieckiem...  

❌dokuczają Ci koledzy, 

❌ktoś zabiera Ci pieniądze lub rzeczy należące do Ciebie, 

❌boisz się bo ktoś Ci grozi, 

❌ktoś zmusza Cię do rzeczy, które są dla Ciebie nieprzyjemne, 

❌ktoś bije Cię, wyzywa lub w inny sposób Cię krzywdzi, 

❌odczuwasz lęk, bezradność, smutek...

Co to jest przemoc ?

Przemoc w rodzinie to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy u osób dotkniętych przemocą.

Najczęstsze formy przemocy to:

Przemoc fizyczna:

• bicie, popychanie, kopanie, ograniczenie wolności, odbieranie przedmiotów, wyłudzanie pieniędzy 
  

Przemoc psychiczna:

• wyśmiewanie, szydzenie, okazywanie braku szacunku, poddawanie stałej krytyce, kontrolowanie i ograniczanie kontaktu z bliskimi…

Najnowsze dane Fundacji Dajmy Dzieciom Siłę

❗57 % dzieci doznało przemocy rówieśniczej

❗33% młodzieży w wieku 13-17 lat doświadczyło przemocy fizycznej ze strony bliskich dorosłych

❗72% dzieci doświadczyło jakiejś formy krzywdzenia

Pamiętaj, że możesz szukać pomocy, jest wiele osób, które mogą Ci pomóc! 

Co robić?

1) Przede wszystkim szukaj pomocy w najbliższej rodzinie. Podziel się swoimi problemami, poproś o pomoc. Jeżeli nie masz wsparcia w rodzinie, nie czujesz się zrozumiany albo doznajesz przemocy ze strony najbliższych, są też inne osoby, które mogą ci pomóc, np. wychowawca, nauczyciel, pedagog itd.

2) Możesz znaleźć wsparcie dzwoniąc :

- 116 111 Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży (numer bezpłatny) lub uzyskać pomoc na stronie internetowej Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę https://116111.pl/

- 800 12 12 12 To telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Możesz też napisać do ekspertów na czacie, który znajdziesz na stronie Rzecznika: www.brpd.gov.pl

 

NIELETNI WOBEC PRAWA

Zasady ponoszenia odpowiedzialności prawnej przez nieletnich

Odpowiedzialność prawna nieletnich

✔ w odniesieniu do osób poniżej 13. roku odpowiedzialność prawną za czyny dziecka ponoszą rodzice. 

✔ w przedziale 13–17 lat w grę wchodzi odpowiedzialność za czyny karalne (przestępstwa oraz niektóre wykroczenia) według przepisów ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich. 

✔ po ukończeniu 17 lat mamy do czynienia z normalną odpowiedzialnością karną, ale zamiast kary sąd stosuje środki wychowawcze;

Jednak art. 10 § 2 Kodeksu karnego dopuszcza za niektóre przestępstwa odpowiedzialność karną nieletnich po ukończeniu 15 roku życia. Zastosowanie wobec nieletniego odpowiedzialności tak jak osoby dorosłej jest możliwe, „jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają”, a w szczególności „jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne”. 

 

Przestępstwa wymienione art. 10 § 2:

zabójstwo, spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, spowodowanie zagrożenia życia lub zdrowia wielu osób albo mienia w wielkich rozmiarach, kradzież z użyciem przemocy, użycie broni palnej, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu albo środka obezwładniającego, dopuszczenie się czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego.

 

Co do zasady, nieletni odpowiada przed sądem rodzinnym. Odpowiedzialność przed sądem karnym wchodzi w grę, na przykład gdy zostaną popełnione poważne przestępstwa.

Środki stosowane wobec nieletnich - RESOCJALIZACJA 

1. Środki wychowawcze

Mogą zostać orzeczone przez sąd w razie demoralizacji nieletniego lub popełnienia przez niego czynu karalnego. Należą do nich m.in.: 

✔upomnienie, 

✔zobowiązanie do określonego postępowania (naprawienia ✔wyrządzonej szkody, wykonania wskazanych prac), 

✔nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekunów, 

✔nadzór kuratora, 

✔umieszczenie w rodzinie zastępczej, 

✔umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym.

2. Środki poprawcze

Umieszczenie w zakładzie poprawczym można orzec jedynie w razie popełnienia czynu karalnego przez nieletniego, który ukończył 13 lat. Jeśli sprawca jest młodszy, można zastosować wobec niego jedynie środki wychowawcze. 

 3. Środki leczniczo-wychowawcze

Zasądza się je w razie stwierdzenia u nieletniego upośledzenia umysłowego, choroby psychicznej lub innego zakłócenia czynności psychicznych, a także nałogowego picia alkoholu albo używania innych środków odurzających. Sąd rodzinny może umieścić nieletniego w szpitalu psychiatrycznym lub innym zakładzie leczniczym. Jeżeli sprawca wykroczenia jest upośledzony umysłowo w stopniu głębokim, sąd kieruje go do domu pomocy społecznej.

 

Małoletni w prawie cywilnym

Osoby, które ukończyły 13 lat, ale nie ukończyły 18 lat i nie zawarły związku małżeńskiego (polskie prawo stanowi, że jeśli osoba zawarła związek małżeński przed ukończeniem 18. roku życia, jest uznawana za pełnoletnią), posiadają tzw. ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Czynności prawne dokonywane przez taką osobę wymagają zgody przedstawicieli tej osoby (np. rodziców, opiekunów). Jej brak powoduje nieważność czynności z mocy prawa. Osoby posiadające ograniczoną zdolność do czynności prawnych mogą samodzielnie:

✔ zawierać umowy w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego (np. zakupy w sklepie spożywczym)

✔ rozporządzać zarobkiem;

✔dysponować przedmiotami oddanymi tej osobie do swobodnego użytku.

Uwaga - graffiti, umieszczane nielegalnie w przestrzeni publicznej jest aktem wandalizmu!

Osoby młodociane w prawie pracy Art. 65 ust. 3 Konstytucji RP zakazuje stałego zatrudniania dzieci do lat 16. Osoby w przedziale 16–18 lat mogą pracować, podlegają jednak, jako młodociani, szczególnej ochronie na podstawie art. 190–206 Kodeksu pracy. Do najważniejszych postanowień w tym zakresie należą:  ✔ obowiązek zatrudniania młodocianych nieposiadających kwalifikacji tylko w celu przygotowania zawodowego; ✔ zasada, że praca wykonywana przez młodocianego nie może zagrażać jego zdrowiu; ✔ obowiązek dokształcania się pracownika do ukończenia 18. roku życia do 6 godzin dziennie, a pracowników w przedziale wiekowym 16‑18 lat do 8 godzin dziennie; ✔ zakaz zatrudniania młodocianych w godzinach nadliczbowych oraz w porze nocnej.

Źródło: https://zpe.gov.pl/a/nieletni-wobec-prawa/DNJuxNapL

NOTATKA  Z LEKCJI  ✏📒🎓

 

I BEZPIECZEŃSTWO NIELETNICH  

1. Przemoc - zamierzone działanie, której celem jest wyrządzenie drugiej osobie krzywdy. Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje przemocy:

✔ fizyczna - naruszenie nietykalności cielesnej, odbieranie rzeczy, wyłudzanie pieniędzy itd.

✔ psychiczna - naruszanie godności osobistej, tj. obrażanie, szantażowanie, zastraszanie, rozpowszechnianie fałszywych informacji osobiście lub na portalach społecznościowych itd.

2. Przeciwdziałanie przemocy. Najważniejsze zasady:

Krok 1 Nie bój się prosić o pomoc / nie bądź obojętny  na krzywdę innych

Krok 2 poinformuj rodziców lub inną zaufaną osobę dorosłą, np. wychowawcę, innego nauczyciela, pedagoga

Krok 3 poszukaj pomocy i wsparcia, np. dzwoniąc na dziecięce telefony zaufania:

- 116 111 Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży (numer bezpłatny)

- 800 12 12 12 telefon zaufania do Rzecznika Praw Dziecka.

3. Zagrożenia związane z cyberprzestrzenią:

✔niebezpieczne kontakty

✔ hejt

✔ szkodliwe treści

✔ uzależnienie od Internetu

✔ phishing - wyłudzanie danych osobowych, oszustwo internetowe.

 

II NIELETNI WOBEC PRAWA

1. Nieletni:

✔w świetle przepisów prawa cywilnego, osoby które nie ukończyły 18 lat

✔w świetle przepisów prawa karnego, osoby które nie ukończyły 17 lat

✔ w świetle przepisów prawa pracy, młodocianym jest osoba która ukończyła 16 lat

2. Odpowiedzialność prawna nieletnich

a. do 13 roku życia odpowiedzialność za czyn nieletniego ponoszą rodzice/opiekunowie prawni

b. 13 – 17 lat – za czyn niezgodny z prawem odpowiada nieletni, a sąd stosuje środki wychowawcze

c. po 17 roku życia – nieletni sprawca (wg kodeksu karnego) za popełnienie przestępstwa odpowiada jak osoba pełnoletnia. Wyjątek -  za poważny czyn przestępczy (np. zabójstwo), nieletni po ukończeniu 15 roku życia odpowiada jak osoba pełnoletnia

3. Służby mundurowe

✔Policja 

✔Straż miejska

✔Straż graniczna

✔Służby celno-skarbowe

✔ABW – Agencja Bezpieczeństwa Publicznego 

4. Policjant, a obywatel

Przedstawienie się i podanie podstawy prawnej interwencji

Poszanowanie godności obywatela

Użycie środków bezpośredniego przymusu w sytuacji gdy zatrzymany nie stosuje się do pleceń

Prawo do zażalenia, gdy policja przekracza swoje uprawnienia

5. Interwencja w sprawie nieletnich:

Nie wolno stosować kajdanek

Należy zawiadomić rodziców lub opiekunów

Przesłuchanie odbywa się w obecności rodziców, opiekunów lub obrońcy

Po zatrzymaniu nieletni umieszczony jest w specjalnej placówce lub izbie dziecka